خطاب حاضرانه

باید در همه رفتارها و کردارها و در همه لحظات زندگی که بر انسان می گذارد، متوجه خدا بود و او را در همه جا حاضر بدانیم و لحظه ای از او غفلت نکنیم؛ این همان روشی است که خدای متعال در سوره حمد به انسان آموزش داده است.

راه آدمیت

آنچه می توان از آیه پایانی سوره حمد فهمید این است که تنها راه کمال انسان و آنچه مورد پذیرش خداوند است فقط راه آنانی است که مورد رحمت و نعمت خداوند قرار گرفته اند؛ و کمال حقیقی انسان در پیمودن این راه نهفته است.

گزینش خوبان

انسانی که امکان لغزش در او همیشگی است اما نه هر راه درستی را از خداوند تقاضا دارد بلکه آن راه درستی که در مسیر کمال او موثر است و در رسیدن به آن تاثیر دارد و او را به انسانیت خود نزدیک می کند را از خداوند تقاضامند است.

ورطه ی لغزش

چون توانایی گزینش همیشه با انسان است پس امکان لغزش هم برای انسان یک حالتی همیشگی است؛ به همین جهت است که دست کم یک مسلمان باید در نمازهای روزانه ی خود 5 بار از خواند تقاضای راهنمایی در برابر این لغزش ها را دارد (1) تا به ورطه گزینش نادرست گرفتار نشود.