پاره‌ای از مردم هستند که به گزاره‌هایی ایمان‌دارند مانند خدا موجود است؛ خدا حکیم است؛ جهان بعد از مرگ موجود است؛ همه‌ی گفتارها و رفتارهای انسان در جهان بعد از مرگ محاسبه خواهند شد؛ حسابگری دقیق است و گزاره‌های ایمانی دیگری که در هنگام سخن آگاهانه به آن‌ها توجه داریم که به آن‌ها ایمان و اعتقادداریم.

 اما گاهی گزاره‌هایی از ما صادر می‌شود هم در گفتار و هم در کردار که در تعارض آشکار با گزاره‌هایی است که به آن‌ها ایمان‌داریم؛ مانند دروغ که هنگام تحلیل معنای آن، این گزاره‌ها آشکار می‌شوند: خدا حکیم نیست؛ جهان بعد از مرگ وجود ندارد؛ حسابگری رفتار و کردار دقیق نیست.

این تعارض آشکار در بسیاری از رفتارها و کردارهای ما وجود دارد که نشانگر این است که خواستگاه ایمان ما، یقین نیست.

امام علی علیه السلام: و ایمانا فی یقین (1): پرهیزکار دارای ایمانی سرشار از یقین است.

پی‌نوشت:

1) نهج‌البلاغه، خطبه المتقین