بسیار از نبىاکرم صلیالله علیه وآله وسلم نقل میشود که: انما بُعثتُ لأتمم مکارم الأخلاق.(١)
واژهی مهمی در این حدیث است که بسیار میشود که تبیین نادرست آن خواستگاه شبهههایی نسبت به اسلام مىشود و همین برداشت، مستند یک جریان عملی نادرست شده است.
اما آن واژه، واژهی مکارم الاخلاق است که در این ترجمهی ناصحیح به اخلاق ترجمه شده و کلمهی مکارم ترجمه و تبیین نشده؛ که در این صورت ترجمه به شکل زیر خواهد بود:
من فقط برای اخلاق و کامل کردن آن ارسال شدهام.
حال این سؤال پدید خواهد آمد که اگر نبى مکرم اسلام براى اخلاق آمدهاند و دستورات ایشان، انحصار در گزارههای اخلاقی دارد پس این گزارههای فلسفی،کلامی، فقهی، اجتماعی، حقوقی، سیاسی، روانشناسی و دیگر گزارهها چه هستند و از کجا آمدهاند و چگونه با گزارههای اخلاقی که هدف یگانهی بعثت پیامبر اسلام در این حدیث هستند قابل جمع میباشند؟!
کلام در این نوع ترجمه که مبنی بر حذف کلمهی مکارم است، بسیار است؛ هر چند که اگر چنین ترجمهای را بپذیریم، میتوان از اشکال مطرح شده در بالا برون رفت و پاسخ دهیم که از حوصلهی بحث بیرون است ولی متمسک شدن به این نوع پاسخها، فرع بر درستی مبنا است که در اینجا چنین به نظر نمیرسد؛ مهمترین اشکال بر این ترجمه این است که واژهی مکارم در ترجمه حذف شده و البته اشکال دیگری هم بر آن وارد است که خواهد آمد.
پینوشت:
۱)بیهقی، احمد بن حسین، السنن الکبری، ج 10، ص 323، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ سوم، 1424ق.
سپاس..