از نبى‌اکرم صلی‌الله علیه وآله وسلم نقل می‌شود که: انما بُعثتُ لأتمم مکارم الأخلاق.(۱)
پاره‌ای از دانشمندان مکتب اهل‌بیت‌علیهم‌السلام که به این حدیث اتکا و آن را پذیرفته‌اند برای توجیه ضعف سند حدیث به دو امر استناد کرده‌اند که مورد نخست آن به قرار زیر است:
الف) قاعدة تسامح در ادله‌ی سنن:
یکی از ضوابط اصولی، قاعده‌ی تسامح در ادله‌ی سنن است و طبق این قاعده، این حدیث قابل قبول و مورد اعتماد است و چالش سندى پذیرش آن را برطرف مى‌کند؛ پس هر چند که این حدیث را اهل‌تسنن نقل کرده‌اند و سند آن با مشکل رو‌به‌روست ولى این قاعده چالش سندى را رفع مى‌کند و راه برای پذیرش آن هموار می‌شود.
اما براى فهم درست این استدلال باید قاعده‌ی تسامح در ادله‌ی سنن را بشناسیم؛ باید دانست که یکی از قواعد مهم اصولی است که به بیان زیر است:
اگر حدیثى وارد شده که به انجام کارى دستور مى‌دهد و کارشناس مسائل فقهى(مجتهد در فقه) از آن روایت، استحباب عمل را مى‌فهمد ولی روایت ضعف سندى دارد، در این صورت عده‌ای می‌فرمایند که این حدیث را می‌پذیریم و آن فعلی که به آن در حدیثی که ضعف سندی دارد دستور داده شده را می‌پذیریم و جایز است که به آن عمل شود به قصد مستحب بودن فعل یا به عبارتی دیگر فعلی که در حدیثی که ضعف سندی دارد را حمل بر فعل مستحبی می‌کنند و در سند آن نیازی نیست که حتما صحیح بودن را احراز کرد یا به عبارتی ساده‌تر: برای پذیرش امور مستحبی، در سند حدیث، سخت نمی‌گیریند و این منتهی به پذیرش حدیث و مضمون آن می‌شود؛ پس معتقدین به این نظر، حدیث( انما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق) را با این قاعده پذیرفته‌اند.
اما اشکال بر این استدلال و این قاعده به دلیل دوری از طولانی شدن، در نوشتار بعدی خواهد آمد...
پی‌نوشت:
۱)بیهقی، احمد بن حسین، السنن الکبری، ج 10، ص 323، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ سوم، 1424ق.
سا قی
